تجارت با کشورهای آسیای میانه



کشورهای آسیای مرکزی به دلیل قرابت های فرهنگی که با ایران دارند به عنوان ظرفیتی گسترده برای صادرات محسوب می شوند که این مهم در سایه دیپلماسی فعال ی و در پیش گرفتن روابط برد-برد عملی خواهد شد.

ایران برای انجام دادن مبادلات و تامین واردات متنوع خود به مقدار متنابهی ارز نیازمند است که برای کسب این درآمد ارزی راهی به جز صادرات وجود ندارد. به همین دلیل در هر راهبرد بلندمدت توسعه ای، توجه به گسترش صادرات لازم است؛ صادراتی که می تواند به عنوان رشد و محرک توسعه صنایع کشور عمل کند. از این رو توجه به بازار کشورهای همسایه برای صادرات محصولات ایرانی امری ضروری به نظر می رسد.

یکی از مناطقی که می تواند نقش مهمی در توسعه صادرات ایران داشته باشد، کشورهای آسیای مرکزی هستند که در دوره های مختلف جزو قلمرو ایران بوده اند و به همین دلیل امروزه قرابت های زیادی میان ایران و این کشورها وجود دارد؛ کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شدند اما به عنوان حوزه نفوذ ایران فرهنگی قلمداد می شوند و از این رو از پتانسیل بالایی برای صادرات ایران برخوردار هستند. پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز ملی صادرات به بررسی وضعیت صادرات ایران به این کشورها پرداخته است.

تاجیکستان؛ بازاری برای مصالح ساختمانی ایران

تاجیکستان یکی از کشورهای منطقه آسیای مرکزی محسوب می شود که برای صادرات کالاهای ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگرچه در ۲۵ سال گذشته این مناسبت ها افت و خیزهایی داشته اما هر ۲ طرف به توسعه روابط معتقد هستند. در همین خصوص کالاهای صادراتی ایران به این کشور از جمله شیرینی، رنگ ها و ورنی ها براساس پلیمرها، انواع پسته خندان، دترجنت قالبی پودر، سیمان پرتلند، اکسید آلومینیوم، صفحه ها و ورق ها از پلیمرها اتیلین، داروها، تخم پرندگان و بیسکویت هستند. در همین ارتباط در ۱۳۹۲ خورشیدی میزان ۲۴۸ میلیون دلار کالا از ایران به تاجیکستان صادر شد. اگرچه در کل حجم مبادلات تجاری ایران و تاجیکستان در این سال نسبت به سال گذشته آن با کاهش پنج درصدی مواجه بود. کالاهای صادراتی به این کشور از جمله مصالح ساختمانی شامل سیمان، کاشی، سرامیک و آجر از نظر وزنی بیشترین سهم را در ۱۳۹۲ خورشیدی دارا بودند و نیز از لحاظ ارزش کالاها مواد خوراکی شامل انواع میوه‌ها، خشکبار، چای، محصولات آهن و فولاد، مصالح ساختمانی و فرآورده‌های شیمیایی مهمترین اقلام صادراتی در ۱۳۹۱ خورشیدی بودند.

در سال های گذشته از مهمترین مناسبات برای تسهیل صدور صادرات می توان به امضای توافق نامه های اقتصادی میان ۲ کشور، اجرای طرح های صنعتی به وسیله بخش خصوصی با احداث کارخانه سرنگ سازی و سرم سازی، ساخت لوله های پی وی سی، نیروگاه های آبی کوچک و ایجاد خط اعتباری احداث راه آهن مشهد سرخس و راه اندازی خطوط مستقیم پروازی از تهران و مشهد به این کشور اشاره کرد.

قرقیزستان؛ بازاری برای خرما و مواد روغنی ایران

روابط ایران و قرقیزستان در سال های گذشته مبتنی بر دوستی و احترام متقابل بوده‌ و اراده مسوولان ۲ کشور نیز برگسترش روابط فی مابین استوار بوده است که در این میان روابط اقتصادی نقش مهمی دارد. به همین دلیل کالاهای زیادی از ایران به این کشور صادر می شود که می توان از کالاهایی همچون پسته، خرما، روغن نباتی، فرش کفپوش ها، محصولات پتروشیمی، مصالح ساختمانی، ظروف بلوری و بلورجات، کیوی، مواد پایه محصولات شوینده، مواد شیشه ای، مواد غذایی و . نام برد.

البته اقتصاد قرقیزستان مبتنی بر اصول اقتصاد بازار آزاد و خصوصی‌سازی است که این مهم می تواند، فرصت خوبی برای ایران مهیا سازد تا در این بازار رقابتی کالاهای داخلی خود را به این کشور صادر کند. به همین دلیل در سال های گذشته ایجاد بازار اختصاصی کالاهای ایران در بیشکک، تضمین های لازم نسبت به امنیت سرمایه های شرکت‌های ایرانی در این کشور، صدور خدمات فنی و مهندسی به قرقیزستان، ایجاد زمینه سرمایه‌گذاری مناسب برای ایران در زمینه های صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع دریایی، پلاستیک، تولید مصالح ساختمانی و . بستر صادرات ایران به این کشور را فراهم کرده است.

 

ترکمنستان؛ بازاری برای مواد غذایی و پوشاک ایران

ترکمنستان به دلیل مرز مشترکی که با ایران دارد، می تواند یکی از بازارهای مهم برای صادرات کالاهای مختلف از کشورمان به آنجا باشد. از آنجا که ساختار اقتصاد ترکمنستان به صورت دولتی بوده و هم اکنون به طرف خصوصی سازی حرکت کرده است و در ۲۰۱۷ میلادی نیز قانون مناطق آزاد در این کشور صادر شد و از ۲۰۲۰ میلادی نیز فضا برای سرمایه گذاری‌های مشترک به طور قطع رو به رشد خواهد بود، این کشور به یکی از بازارهای هدف برای صادرات ایران بدل شده است.

بیشترین صادرات به ترکمنستان از طرف ایران، مواد غذایی، ف و محصولات فی، وسایل نقلیه، محصولات صنایع سبک، تجهیزات، لوازم خانگی، محصولات شیمیایی، لوازم برقی، مصالح ساختمانی است و نیز صادرات در زمینه لوله و پروفیل، سیب زمینی، لوله و شیلنگ های پلی اتیلن، سیمان سفید، سیب، پیاز، موسیر، رنگ و عایق های ساختمانی را نیز در برمی گیرد. تجار و بازرگانان ایرانی در هشت گروه کالا از جمله کالاهای اساسی، خدمات فنی مهندسی، مواد غذایی و پوشاک می‌توانند در ترکمنستان فعالیت داشته باشند. در سال های اخیر برخی از مهمترین مزیت های صادراتی ایرانیان به ترکمنستان، صنعت ساختمان، کشاورزی و مواد غذایی، دارو و سلامت و لوازم خانگی هستند که به شدت مورد استقبال ترکمن ها قرار گرفته است. برای نمونه در ۱۳۹۶ خورشیدی یک میلیون و ۹۷۰ هزار تن کالا به وسیله ۳۳ هزار و ۸۵ دستگاه واگن از طریق مرز ریلی سرخس با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی در سه بخش کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی مبادله شده و در ۱۳۹۷ خورشیدی ۴۰۵ میلیون دلار صادرات کالایی از ایران به کشور ترکمنستان بوده است.

عواملی چون عقد قرارداد دوستانه، همکاری اقتصادی و گسترش بازرگانی، به هم پیوستن شبکه راه آهن آسیای مرکزی به شبکه راه آهن ایران، موقعیت ویژه گمرک مرزی باجگیران، فاصله کم این مرز تا شهر عشق آباد و وجود بازارچه مرزی مشترک تاثیر بسزایی را بر روند صادرات کالا به این کشور و دیگر کشورهای آسیای مرکزی نهاده است. در همین خصوص در دولت های یازدهم و دوازدهم سعی شد تا با دیپلماسی فعال ی و در پیش گرفتن روابط برد- برد در روابط اقتصادی و تجاری، فرصت صادرات به این کشور از دست نرود و همه این عوامل باعث شد تا ایران به عنوان شریک نخست تجاری این کشور محسوب می شود.

 

ازبکستان؛ بازاری برای مواد شوینده ایران

ازبکستان از دیگر کشورهایی محسوب می شود که به دلیل قرار گرفتن در منطقه ایران فرهنگی، با کشورمان روابط اقتصادی دارد. ازبکستان تا پیش از برجام در زمینه همکاری های اقتصادی با ایران با برخی مشکلات مواجه بود که به موضوع تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل ارتباط داشت. بنابراین ضمن تمایل به حفظ روابط اقتصادی خود با ایران، مم به اجرای بخشی از این تحریم‌ها بود. اگرچه پس از امضای برجام در ۲۰۱۵ میلادی، تاشکند و تهران به این توافق رسیدند که سالیانه حدود یک میلیون تن نفت از طرف ایران جهت تصفیه در پالایشگاه های ازبکستان واگذار شود. قرار بود این امر موجب افزایش گردش مالی سالیانه میان ۲ کشور تا سقف یک میلیارد دلار شود. متاسفانه این پروژه اکنون در حالت تعلیق قرار گرفته است.

سهم ایران در تجارت خارجی ازبکستان کمتر از یک درصد است که در حقیقت یک مقدار بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار بوده و مبلغ کوچکی به حساب می آید؛ یعنی حجم تجارت ازبکستان با ایران با جمعیت ۸۰ میلیون تن با قرقیزستان که جمعیتی ۵ میلیونی و تاجیکستان ۹ میلیونی برابر است. در صورتی که ۲ کشور دارای اقتصادهای بزرگ هستند که به این دلیل حجم تجارت میان آنها باید بسیار بیشتر از رقم یادشده باشد.

یکی از این بازارهای مهم ازبکستان برای کالاهای ایران حوزه مواد شوینده بوده که فضای مناسبی را برای صادرات و سرمایه گذاری در این کشور ایجاد کرده است. بخش عمده نیاز ازبکستان به مواد شوینده در قالب واردات صورت می‌گیرد که مهم ترین برندهای وارداتی آمریکایی، آلمانی، انگلیسی و روسی هستند اما تولیدات ایرانی در حوزه مواد شوینده از اعتبار خوبی به لحاظ تاریخی در ازبکستان برخوردار است که بخش عمده این اعتبار به دلیل صادرات مواد شوینده ایرانی در سال های دور بوده است. به طوری که خانواده‌های ازبک، خاطرات خوبی از پودر لباسشویی ایرانی برف دارند. در دوران پس از استقلال این کشور از اتحاد جماهیر شوروی نیز برخی از شرکت های ایرانی از جمله شرکت پاکسان اقدام به خرید یکی از کارخانه‌های قدیمی ازبکستان کرد و خط تولید پاکسان را در ازبکستان راه اندازی کرد و برندهای ایرانی مانند برف و Best را تولید می کرد. متاسفانه این برند ایرانی به دلیل به روز نبودن سیستم های مدیریتی و بازاریابی خارجی و همچنین ضعف مدیریتی به تدریج از بازار مواد شوینده ازبکستان خارج و سهام خود را به طرف ازبکی فروخت. علاوه بر این باید توجه داشت که در ازبکستان با وجود ۲ کارخانه عمده تولید کننده مواد شیمیایی در منطقه خودمختار قراقالپاقستان و کارخانه کود فسفاته استان قشقه دریا که تامین کننده اصلی مواد اولیه کارخانه‌های شوینده ازبکستان هستند اما به دلیل کیفیت محدود و محدودیت ظرفیت تولیدی مواد اولیه، بخش قابل توجهی از مواد اولیه صنعت شوینده‌های ازبکستان از کشورهای ایران، چین و روسیه تامین می‌شود.

شاید در گذشته بازار مصرف ازبکستان ساده و برپایه قیمت ارزان و کیفیت متوسط یا پایین ارزیابی می‌شد اما در شرایط کنونی با توجه به رشد نسبی توان اقتصادی مردم و رقابت ایجاد شده در بازار، موضوع کیفیت در کنار قیمت رقابتی از اهمیت بسیاری برخوردار است. البته در سال های گذشته عقد موافقت نامه در زمینه حذف برخی از تعرفه ها، تسهیل شرایط گمرکی، برقراری تسهیلات ترجیحی، همکاری ترانزیتی، سرمایه‌گذاری مشترک در تبادل کالا، حضور برخی از شرکت های خدمات فنی و مهندسی ایران در این کشور در جهت توسعه صادرات انجام گرفته است. براین اساس صادرات ایران به ازبکستان در ۲۰۱۸ میلادی برابر با ۱۳۴ میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل از آن افزایش ۷۶ میلیون دلاری و ۱۳۱درصد رشد را نشان می دهد که مهم ترین عامل اثرگذار بر این افزایش، کاهش تعرفه‌های گمرکی ازبکستان و افزایش توان رقابت قیمتی با محصولات دیگر کشورها بوده است. البته از ابتدای سال جاری این صادرات شتاب بیشتری هم گرفته و انتظار می رود، آمارها افزایش چشمگیری یابند. بر همین اساس محصولات شیمیایی با ۴۹ میلیون دلار، ماشین آلات با ۲۹ میلیون دلار و سیمان با حدود ۲۰ میلیون دلار بیشترین سهم را در صادرات ایران به ازبکستان در سال گذشته داشته اند و در هر سه زمینه روند صادرات در سال جدید نیز فزاینده است.

 

قزاقستان؛ بازاری برای میوه های ایران

قزاقستان یکی از کشورهای آسیای مرکزی و دارای اقتصاد نسبتا آزاد، وارداتی و  پر مصرف است که در زمینه روابط اقتصادی با ایران ارتباط دارد و ایران کالاهایی به این کشور صادر می کند. از کشورمان کالاهایی همچون کاکائو، شیرینی، میوه، مرکبات، انگور، گردو، منسوجات، لباس، کفش، چوب و اشیا چوبی، پتو، ملحفه و رومیزی، فرآورده‌های گوشت و ماهی، خرما، مبلمان، لوازم آرایشی و بهداشتی، دستگاه و ماشین‌های برقی، محصولات سرامیکی، چرم، اجاق گاز خانگی و فرآورده‌های خوراکی به قزاقستان صادر می شود. اگرچه صادرات ایران بیشتر به لباس، فرآورده‌های گوشتی، لوازم خانگی، مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی تعلق دارد. در همین خصوص سیمان در ارزش کل صادرات ایران به این کشور ۱۳ درصد است و کالاهای خوراکی ۹ درصد و ۹۶ درصد از ارزش صادرات به انواع میوه‌ها اختصاص دارد.

قزاقستان در ۱۳۹۲ خورشیدی سومین شریک صادراتی ایران در میان کشورهای آسیای مرکزی پس از ترکمنستان و تاجیکستان بوده و هجدهمین کشور وارد کننده کالا از ایران در جهان محسوب می شده است. در میان گمرکات ایران، بیشترین حجم صادرات کالا به قزاقستان از گمرک امیرآباد انجام می شود. البته از طریق گمرک های منطقه آزاد بندر انزلی، مشهد و رفسنجان صادرات صورت می گیرد. ایران در ۱۳۹۴خورشیدی کالاهای بسیاری را به کشور قزاقستان صادر کرده و بیشترین تقاضا در میان محصولات به انگور خشک کرده، خرما مضافتی تازه و خشک شده، سیب زمینی، پیاز، موسیر و مصالحی مانند سیمان سفید، رنگ ها و پلیمر های سنتیتیک تعلق داشته است. در ۶ ماه نخست ۱۳۹۷ خورشیدی بیش از ۳۰۰ قلم کالای ایرانی به قزاقستان صادر شده که در مدت مشابه سال گذشته آن رشد ۳.۸ درصدی و تراز تجاری مثبت  ۱۹ میلیون دلار به سود ایران بوده است. بنابراین در حال حاضر ایران بیشتر از ۱۵۰ شرکت در قزاقستان تاسیس کرده که به فعالیت بازرگانی و تجاری مشغول هستند و در امر صادرات کالا به این کشور نقش مهمی داشته اند


تبلیغات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

اموزش تصویری سیم کشی موتور سیکلت جراحی پوست و صورت Play Now ویدیوپرس پمفلت های معتادان گمنام teenagers diary ~ Cotton cloud ~ چهل تیکه فطرت بیدار میم دانلود